Geschiedenis

Een barbecue (afgekort: BBQ of bbq; vaak foutief als “barbeque” geschreven) is een gebruiksvoorwerp waarmee men vlees en andere voedingsproducten kan bereiden door deze te roosteren. Deze kooktechniek wordt ook wel grillen genoemd.

Barbecueën is een sociaal gebeuren. De combinatie van het buiten eten en bewegingsvrijheid zorgt ervoor dat veel mensen barbecueën als een aangename bezigheid ervaren.

Over de herkomst van de barbecue en het barbecueën doen vele verhalen de ronde. Waarschijnlijk ligt de waarheid ergens in het midden. Vast staat dat de ontdekking van het vuur, en de wijze waarop de oermens dit kon laten ontstaan, het begin moet zijn geweest van het bereiden van vlees boven vuur.

Geschiedenis, belangrijke momenten in de barbecuegeschiedenis

In het begin van het Neolithicum (ongeveer 500.000 jaar geleden) worden twee ontdekkingen gedaan in barbecue-techniek die de geschiedenis van de mensheid verregaand zullen beïnvloeden:

  • Ten eerste de ontdekking van het vuur. Dit is een wezenlijke ontwikkeling die de dagelijkse Salmonellavergiftiging van de Holenmens-familie aan banden legt. De effecten zijn vooral te zien in de door archeologen teruggevonden versteende uitwerpselen van voor deze tijd.
  • Ten tweede de uitvinding van het vleesmes ofwel vuursteenmes. Het is nu mogelijk om het vlees voor de barbecue te ontdoen van de huid en het in stukken te snijden, waardoor het mogelijk was in binnen een kortere tijd het gehele dier gaar te roosteren. Ook de enige jaren later uitgevonden tandenstoker is een belangrijke stap in de goede richting.

De grotschilderingen van Lascaux (15.000 jaar geleden) worden gemaakt met als penseel de afgekloven botten van een bijzonder geslaagde barbecue en als pigment de houtskool en het vet van net verorberde runderen en herten. Deze tekeningen geven een duidelijk beeld welke dieren destijds bij voorbaat geschikt waren voor de barbecue.

  

Rond 8.000 jaar geleden heeft men er meer dan genoeg van om continu achter het vlees aan te rennen en besluit men door domesticatie het vee in het vervolg dichtbij te houden.

Ongeveer 5.500 jaar geleden begint de geschreven geschiedenis met een in spijkerschrift opgesteld recept voor geroosterde Zebradijen met knoflook en peterselie, geschreven door de Sumerische barbecuemeester Oeroek XIV.

Helaas heb ik dat recept nergens op internet kunnen vinden, weet ook niet of je in Nederland zebradijen kunt kopen bij de wildslager 😉

Achilles (Homerus’ Ilias, boek 9) besluit om ongeveer 1200 jaar BC. met zijn goede vrienden Odysseus en Ajax een barbecue te houden op het strand van Troje. Achilles voelt zich de volgende dag zo goed dat hij de Trojaanse held Hector aan stukken hakt, het lijk achter z’n karretje hangt en ermee een paar rondjes om de stad rijdt.

In 64 na Christus wordt door Keizer Nero in Rome gedemonstreerd wat het gevaar is van een overdaad aan spiritus of alcohol bij het aanmaken van de barbecue: ongeveer 2/3 van de stad gaat helaas in vlammen op…..

In de dertiende eeuw  blijkt men bij de Spaanse inquisitie meer geïnteresseerd in het roosteren van personen met een andere geloofsovertuiging dan in het ontspannen in de achtertuin met een glaasje Rioja (Een wijn uit het noordwesten van Spanje die door zijn uitgesproken, volle smaak en lichtzoete, fruitige afdronk lekker wegdrinkt bij de barbecue).

Het Franse woord Boucanier heeft ook met barbecueën te maken. De ‘Taino’-indianen gebruikten het woord boucan voor een houten rooster waarop zij het vlees rookten. Boucan staat ook voor gerookt vlees. Een indiaan die zijn vlees rookte was dus een boucanier. Toen de indianen zich later meer en meer als piraten manifesteerden kreeg het woord boucanier (barbecuër) al gauw een andere betekenis.

Taino’ zijn de Arawakan-indianen die vroeger Puerto Rico, Hispanola en het oostelijke deel van Cuba bewoonden. Het woord baracbicu betekent in hun taal ‘het heilige vuurbed’. Het zou een samenstelling zijn van de woorden Baba (vader), Yara (plaats), Bibi (begin) en Guacu (heilig vuur). Barabicu zou dus ‘Vader van het begin van het heilige vuur’ betekenen.

Barbacoa
De Spaanse zeelieden, die de kunst van het vleesroosteren leerden van de Arawakan-indianen, staken houten pennen door hun vlees. Deze houten pennen noemden zij barbacoa. In de 17e eeuw waren rond de Caribische eilanden boekaniers actief. Boekaniers waren vooral Nederlandse, Franse en Engelse avonturiers, ballingen en ontsnapte Afrikaanse slaven, die aan het eind van de 17de eeuw Spaanse en Franse schepen in de Caribische Zee aanvielen. Ze worden vaak als piraten beschouwd, maar boekanierbemanningen waren groter en meer toegerust om ook kuststeden aan te vallen, terwijl piraten aan het eind van de 17de eeuw in de Indische Oceaan actief waren.

Er zijn ook veel mensen die aanemen dat het woord afstamt van het Franse woord ‘barbe-a-que’, wat zoveel betekent als ‘van kop tot staart’. Het woord werd (naar wordt aangenomen) voor het eerst gebruikt rond het jaar 1700 in de Amerikaanse staat Virginia.